Planinski tetraptih - Deo treći: Fruška gora

Nekadašnje ostrvo Panonskog mora, stara gromadna planina. Rimljani su je nazivali Alma Mons, što znači „plodna gora”. Današnji naziv potiče od starog slovenskog etnonima Frug, sinonima za Franke, što imenu daje značenje „planina Franaka”.

1.februar 2018.

Mala botanička priča br. 1

Caryophyllaceae (karanfili, karanfilke) su porodica skrivenosemenica koja broji 86 rodova sa oko 2200 vrsta. Porodica je pravi kosmopolita i prisutna je od tropskih i pustinjskih do visokoplaninskih i antarktičkih staništa.

Jedan od najvećih rodova ove porodice je rod Silene. Naziv roda je ženski oblik imena Silenus (Silen), kako se zvao pratilac i vaspitač boga Dionisa,  grčko mitološko šumsko božanstvo. Silenovo ime pak potiče od grčke reči saliva, što znači slina. Često je prikazivan lica pokrivenog lepljivom penom. Sličnu penu stvaraju ženski cvetovi vrste Silene dioica koji na taj način hvataju polen od insekata koji dolaze da skupljaju nektar.

Rod ima oko 720 vrsta. Vrsta koja se najčešće uzima za primer i predstavnika roda je Silene vulgaris. Ovaj cvet različiti narodi različito zovu: ptičje jaje, služavkine suze, beli vranjemil, naduta pušina.

Kod nas je on poznat kao.

3.februar 2018.

Mala botanička priča br. 2

Jedna od najvećih biljnih porodica, porodica Asteraceae (glavočike) može se naći u čitavom svetu i broji više od 1620 rodova i 23.600 vrsta. Naziv duguje imenu reda Aster, što je grčka reč za zvezdu.  "Lako" ih je prepoznati - tipičnu cvetnu glavicu glavočika ima bela rada.

Jednaku rasprostranjenost po svetu ima i rod Erigeron sa svojih dvesta vrsta. Naziv roda čine dve grčke reči: eri (rano) i geron (starac), uglavnom zbog belih dlačica plodova koji se pojavljuju brzo nakon cvetanja.

Jednogodišnja pripadnica roda - Erigeron annuus je istinska pionirka kada je reč o naseljavanju zapuštenih pašnjaka, polja i oranica, ivica puteva i železničkih pruga, čak i smetlišta. Ona je i prava borkinja, jer se na svim tim mestima veoma uspešno takmiči sa drugim invazivnim vrstama korova. Često krasi i naša zapuštena i neobrađena zemljišta.

Možda je baš zato zovemo .

4.februar 2018.

Mala botanička priča br. 3

Lamiales je red bogat vrstama brojnih redova skrivenosemenica. Čine ga 24 poorodice, 1.059 rodova i više od 23.800 vrsta. 

Najveća porodica ovog reda je porodica Lamiaceae (usnatice) - 236 redova i više od 7.000 vrsta. Najmanji red ove porodice je red Melittis (koji svoje ime duguje grčkoj reči melissa - pčela) sa samo jednom vrstom - Melittis melissophyllum. 

Naziv vrste ukazuje na sličnost listova sa listovima matičnjaka (Melissa officinalis).  

Sveži listovi i stabljike ugodno mirišu na med, pa ne čudi što joj se u narodu tepa medenika.

Ona je .

11.februar 2018.

Mala botanička priča br. 4 

Sećate se spatifiluma? Anturijuma? Kale?
Sve ove cvetnice upečatljivog i lako prepoznatljivog izgleda pripadaju porodici Araceae (Kozlaci) koja je široko rasprostranjena po svetu, ali čija su primarna staništa kišne šume subtropskih i tropskih predela.

Njihov rođak Kozlac (Arum maculatum) se može naći i u našim listopadnim šumama i šikarama, na vlažnim i senovitim mestima. Građom lista, cvetne cvasti i plodova veoma podseća na pomenute primerke. 

Upravo tom i takvom izgledu kozlac može da zahvali što je u narodu nazivan često prikriveno ili čak  otvoreno lascivnim imenima, kakva su napr.  Adam and Ev, cuckoo pint, lords-and-ladies.